اگر شما یک گلخانه‌دار یا یک علاقمه‌مند به پرورش محصولات کشاورزی در گلخانه‌ها باشید احتمالاً با اصطلاح دوپوش کردن گلاخانه مواجه شده‌اید. جهان امروز با مشکلاتی زیادی دست به گریبان است. در این بین بحران انرژی و گرمایش زمین از مهمترین مسائل پیش‌روی به شمار می‌روند. استفاده از روش‌های کاهش مصرف انرژی و کاهش میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، می‌تواند تا حد زیادی از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری کند. دوپوش کردن گلخانه، یکی از شیوه‌های کاربردی و مرسوم برای رسیدن به این هدف محسوب می‌شود که در ادامه به معرفی آن و مفاهیم مرتبط با آن می‌پردازیم و از فواید دوپوش کردن گلخانه‌ها خواهیم گفت.
🌿 چرا عایق‌سازی گلخانه اهمیت دارد؟
گلخانه‌ها محیط‌هایی کنترل‌شده هستند که برای رشد محصولات کشاورزی در شرایط خاص دمایی، نوری و رطوبتی طراحی می‌شوند. اما در فصل‌های سرد، نگهداری این شرایط به انرژی زیادی نیاز دارد.
به‌خصوص اگر از نایلون گلخانه به عنوان پوشش استفاده می‌کنید، باید بدانید که این پوشش‌ها با وجود داشتن ویژگی‌هایی مثل عبوردهی نور بالا، در برابر هدررفت گرما نیازمند تقویت هستند.
🔍 دوپوش کردن گلخانه چیست؟
دوپوش کردن به معنای اضافه کردن یک لایه دوم از پلاستیک مخصوص (مثل نایلون دوپوش گلخانه) روی پوشش اصلی سازه است. این فضای بین دو لایه، مانند عایق حرارتی عمل می‌کند و:
- جلوی اتلاف گرما را می‌گیرد
- نوسانات دمایی را کاهش می‌دهد
- رطوبت و دمای داخل گلخانه را تثبیت می‌کند
نکته مهم اینکه این لایه دوم باید با رعایت فاصله مناسب نصب شود تا کارایی آن مشابه شیشه‌های دوجداره در ساختمان باشد.
🌡️ تاثیر دوپوش بر سیستم‌های گرمایشی گلخانه
در ادامه بررسی می‌کنیم که این لایه چگونه می‌تواند در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند و بازدهی سیستم‌های گرمایشی را افزایش دهد.
1. گرمایش از کف
در این روش گرما از طریق لوله‌های آب گرم در کف گلخانه منتشر می‌شود. اگر پوشش سقف و دیوارهای گلخانه مناسب نباشد، بخشی از این گرما از بالا از بین می‌رود. استفاده از دوپوش، این گرمای گران‌بها را حفظ می‌کند.
💡 اگر از سیستم گرمایش از کف استفاده می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله محاسبه انرژی گرمایش گلخانه را هم ببینید.
2. هیتر برقی یا گازی
استفاده از هیتر یکی از رایج‌ترین اما پرهزینه‌ترین روش‌های گرمایشی است. نصب لایه دوم، تعداد هیترهای موردنیاز را کاهش می‌دهد و باعث صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه نایلون‌کشی گلخانه و انرژی می‌شود.
3. سیستم گرمایش همرفتی
در این روش از فن برای پخش گرما استفاده می‌شود، اما معمولاً توزیع گرما یکنواخت نیست. دوپوش کردن محیط باعث حفظ گرمای تولیدشده و کاهش نوسانات دما در بخش‌های مختلف می‌شود.
4. سیستم بخار
گرمای یکنواخت اما هزینه‌بر! دوپوش کمک می‌کند تا این سیستم اقتصادی‌تر شود و طول عمر مفید پلاستیک گلخانه هم بیشتر شود.
🏗️ چطور گلخانه را به صورت اصولی دوپوش کنیم؟
اجرای درست این سیستم نیاز به رعایت نکات زیر دارد:
- استفاده از نایلون UVدار و با ضخامت مناسب
- رعایت فاصله ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری بین لایه‌ها
- نصب اصولی نایلون گلخانه برای جلوگیری از پارگی و نشتی
- امکان استفاده از فن یا دمنده برای ایجاد فاصله ثابت بین دو لایه در سیستم‌های پیشرفته‌تر
🧱 دوپوش کردن کدام قسمت‌ها مهم‌تر است؟
✅ سقف
در معرض مستقیم باران، برف و آفتاب است. دوپوش کردن سقف به خصوص در مناطقی که گلخانه در برابر برف و باد آسیب‌پذیرتر است، ضروری است.
✅ دیواره‌ها
بسیاری تصور می‌کنند فقط سقف نیاز به دوپوش دارد. اما دیواره‌ها اگر پوشیده نشوند، گرمای زیادی را از دست می‌دهند. دوپوش کردن دیواره‌ها با الگوگیری از پنجره‌های دوجداره، اثر بسیار زیادی در صرفه‌جویی انرژی دارد.
🧪 آیا دوپوش کردن باعث کاهش نور نمی‌شود؟
یکی از دغدغه‌های گلخانه‌داران این است که لایه دوم ممکن است نور ورودی را کم کند. اما اگر از نایلون‌های آنتی‌فاگ و شفاف با افزودنی IR استفاده شود، این مشکل وجود نخواهد داشت. حتی در روزهای ابری، این نایلون‌ها باعث جذب بهتر گرما و نور می‌شوند.
نتیجه گیری
باور کنیم یا نه، امروزه صرفه‌جویی در مصرف انرژی به یکی از اصلی‌ترین مسائل و چالش‌های هر صنعت کوچک یا بزرگ تبدیل شده است. اهمیت این امر در گلخانه‌ها که از طرفی با امنیت غذایی و از سوی دیگر با مسائل زیست محیطی پیوند ناگسستنی دارند، دو چندان می‌شود. با انتخاب شیوه‌های مدیریت انرژی در گلخانه‌ها، نظیر سیستم دوپوش و نصب و اجرای اصولی آن در کنار سایر روش‌های علمی می‌توانیم ضمن کم کردن هزینه‌های جاری، به کره‌ی زمین هم کمتر آسیب برسانیم. در این مقاله به بررسی روش دوپوش کردن گلخانه پرداختیم. امیدواریم این مقاله مورد پسند شما واقع شده باشد.