یکی از ابتداییترین مراحل ساخت گلخانه، انتخاب پوشش های گلخانهای است. برای تصمیم گیری درباره این موضوع ابتدا باید انواع پوشش گلخانه و مزایای آن را به خوبی بشناسید. در ادامهی این مطلب به شما خواهیم گفت که بهترین نوع پوشش گلخانه چه ویژگیهایی دارد و بعد به بررسی انواع پوششهای گلخانه خواهیم پرداخت. پوشش های گلخانه نقش محافظ گلخانه را دارد درواقع مثل جامهای میماند که تن گلخانه میکنیم. با ما همراه باشید.
بهترین نوع پوشش های گلخانه ای
موارد زیادی وجود دارد که برکیفیت انواع پوشش در گلخانه تاثیر میگذارد. اما بهترین پوشش گلخانه دارای چه ویژگیهایی است؟
- بهترین پوشش گلخانه پوششی است که بتواند نور را به خوبی از خود عبور دهد. این پوشش باید بتواند از اتلاف انرژی و گرما جلوگیری کند و از طرفی باید بتواند گلخانه را از تغییرات دمایی و جوی مانند تغییر رطوبت، تغییر دمای هوا، شرایطهای بارش و… حفظ کند.
- برای پوشاندن سطح و اسکلت گلخانه میتوان از انواع پوشش گلخانه استفاده کرد. اگر بخواهیم این پوششها را بر اساس میزان عبور دسته بندی کنیم، میتوانیم بگوییم که کاورهای مختلف بین هفتاد و هشت الی نود و سه درصد از نور را از خود عبور میدهند.
- انتخاب نوع پوشش دهنده بر اساس نور باید با نیاز به نور گیاه همخوانی داشته باشد. در برخی از گیاهان کمبود نور مانع رشد میشود و در برخی از گیاهان (گیاهان زمستانی) زیاد بودن نور باعث خشک شدن و پژمردگی گیاهان میشود. به همین علت تنظیم نور در گلخانه بسیار مهم است.
انواع پوشش گلخانه
با توجه به بررسی بهترین نوع پوشش های گلخانه؛ وقت آن رسیده است که به بررسی انواع پوشش در گلخانه بپردازیم. در ادامهی این بند به بررسی انواع پوششهای گلخانه و مزایا و معایب هر کدام خواهیم پرداخت.
پوشش شیشه ای گلخانه ای
یکی از رایجترین انواع کاورها و پوششهای گلخانه، شیشه است. شیشه به خوبی نور را از خود عبور میدهد و مقاومت بالایی در برابر عوامل خارجی دارد. در نتیجه استفاده از شیشه به عنوان پوشش گلخانه میتواند یک انتخاب صحیح بهشمار برود. توجه داشته باشید که شیشههای رنگی، نور را کمتر از شیشههای معمولی عبور میدهند و کمتر گرما را جذب میکنند. در نتیجه برای گیاهان سردسیری که به نور کم نیاز دارند بسیار مناسب تر هستند. همچنین علاوه بر بدنه و دیواره گلخانه سقف گلخانه نیز میتواند شیشهای باشد.
مزایا پوشش شیشه ای گلخانه ای: از مهمترین مزیتهای پوشش شیشهای نسبت به سایر انواع پوشش گلخانه میتوان به مقاومت بالای آنها و همچنین نفوذپذیری آنها در برابر نور و گرما اشاره کرد. این پوشش میتواند گلخانه را در برابر شرایط نا مساعد آب و هوایی مانند بارشهای سنگین برف، باران و تگرگ و همچنین باد و طوفان حفظ کند. امروزه انواعی از شیشهها تحت عنوان شیشه حرارتی تولید میشوند که مقاومت بالایی از خود نشان میدهند.
معایب: میزان هدر رفت انرژی و گرمای گلخانه از طریق پوشش شیشهای بسیار بالا است. به همین علت بخاری تعبیه شده در گلخانه باید بیشتر از زمانی که در گلخانه از سایر انواع پوشش گلخانه استفاده شده است کار کند. در نتیجه این امر مصرف سوخت و انرژی در گلخانه بالاتر خواهد رفت.
پوشش گلخانه پلی کربنات
همان طور که از نام این متریال پیداست؛ پلی کربنات نوعی پلیمر پلاستیکی بهشمار میرود. از پلی کربنات در ساخت وسایل مختلفی برای صنایع کشاورزی، ساختمان سازی و… استفاده میشود. امروزه تولید پلیمر شیمیایی پلی کربنات به صورت انبوه انجام میشود. این پلاستیک سخت، در قالب ورقهای تک لایه و موج دار به عنوان سقف پوششی گلخانه مورد استفاده قرار میگیرد. پلی کربنات یکی از انواع پوشش گلخانه منعطف به شمار میرود. سقف گلخانه پلی کربنات از پوششهای معروف به شمار میرود.
مزایا پوشش گلخانه پلی کربنات: پلی کربنات یک پلاستیک بسیار شفاف است. در نتیجه توانایی عبور نور به میزان بالا را دارد. همچنین به علت سبکتر بودن آن نسبت به شیشه، نصف آن بسیار سادهتر خواهد بود. از دیگر ویژگیهای مهم پلی کربنات میتوان به مقاومت بالای آن در برابر ضربههای مختلف مانند تگرگ یا ضربه اشاره کرد. با توجه به این موضوع پوشش پلی کربنات میتواند گلخانه را از عوامل آسیبزای محیطی حفظ کند. پلی کربنات میتواند اتلاف انرژی در گلخانه را تا حد زیادی کاهش دهد. به این صورت که در تابستان حرارت بسیار کمتری به گلخانه وارد شود و در زمستان نیز اتلاف انرژی کمتر از حالت معمول است.دقت کنید که به علت مقاومت بالای پلی کربنات نسبت به پلی اتیلن، قیمت و طول عمر این پلمیر سخت بیشتر است.
معایب پوشش گلخانه پلی کربنات: توجه داشته باشید که علیرغم برتری این پوشش به سایر پوششها، معایبی در ساختار آن وجود خواهد داشت. برای مثال میتوان به ایجاد گرمای بیش از حد این پوشش اشاره کرد. در صورت استفاده از این پوشش در فصل تابستان باید ساز وکاری برای خنک کردن فضای گلخانه در نظر بگیرید.
پوشش ورق آکریلیک گلخانه ای
ورق آکریلیک گلخانه ای یا همان پلکسی گلس یکی از انواع پوشش گلخانه بهشمار میرود. این پوشش بسیار شفاف است و ساختاری شبیه به کربنات دارد. استفاده از ورق آگریلیک باعث میشود تا از بیشترین میزان جریان عبور نور در گلخانه برخوردار شوید. این ورقها مقاومت بسیار زیادی در برابر خط و خش از خود نشان میدهند.
مزایا ورق آکریلیک گلخانه ای: ورقهای آکریلیک محبوبترین نوع از انواع پوشش گلخانه در میان متخصصان این حوزه بهشمار میروند. از ویژگيهای مثبت و مزایای این ورقها میتوان به مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی، سطح براق، جذب رطوبت پایین، جذب نور بالا و همینطور مقاومت کششی بسیار بالای آنها اشاره کرد.
معایب ورق آکریلیک گلخانه ای: پوشش آکریلیک قابلیت اشتعال دارد و ذرات گرد و غبار را به راحتی به خود جذب میکند. از آنجا که این ورقها از سطح صافی برخوردار هستند، لازم است که آنها را روی سطوح صاف نصب کنید.
گلخانه مقاوم در برابر برف و باد شدید
یک گلخانه کوچک با ساختار آلومینیومی مهر و موم شده معمولا به مجوزهای ساختمانی احتیاج ندارد، اما به ندرت شرایط بارهای برف یا باد را برآورده میکند. بیشتر گلخانهها طوری طراحی نشدهاند که یک عمر دوام داشته باشند و به سرعت تخریب میشوند. تولیدکنندگانی که به دنبال ساختاری ماندگارتر گلخانه ای برای مقاومت گلخانه در برابر برف و باد هستند باید به دنبال گلخانه هایی باشند که به جای قاب آلومینیومی مهر و موم شده، از قاب آلومینیوم اکسترود شده ( قالبریزی شده) استفاده کنند.
پوشش گلخانه ای پلی اتیلن
پلی اتیلن یکی دیگر از انواع پوشش گلخانه بهشمار میرود. میزان عبور نور در این پوشش بین هشتاد الی نود درصد است. با توجه به این آمار میتوانیم ادعا کنیم که میزان عبور نور در این پوشش از انواع پوشش در گلخانه، نسبتا کمتر است. اشعههای فرابنفش میتواند از پلی اتلین عبور کند. همین موضوع باعث کاهش مقاومت پلی اتیلن میشود و ماندگاری آن را پایین میآورد. نمونههای ضد یو وی این پوشش های گلخانهای قابلیت طول عمر بالا بین دو الی سه سال را دارند اما انواع معمولی آن خیلی زود خراب میشوند و یک بار مصرف به شمار میآیند.
مزایا پوشش گلخانه ای پلی اتیلن: قیمت پوشش گلخانه ای پلی اتیلن نسبت به سایر انواع پوشش گلخانه بسیار کمتر است. این پوشش برای انواع اسکلتهای دائمی و موقتی مناسب هستند. بنابراین در پوششهای فصلی جهت تولید میوههای فصلی میتوان به راحتی از آنها استفاده کرد و نتیجه گرفت.
معایب پوشش گلخانه ای پلی اتیلن: یکی از مشکلات و معایب پلی اتیلن، هدر رفتن انرژی است. هنگامی که از این پوشش پلاستیکی استفاده کنید، گرمای بیشتری به داخل گلخانه میآید به همین علت لازم است تا با استفاده از انواع خنک کنندهها، دمای داخل گلخانه را در فصل تابستان کنترل کنید. از طرفی به علت وجود رطوبت بیش از حد احتمال رشد باکتری و شیوع بیماریها نیز وجود دارد.
به علت ریختن قطرات آب میعان ممکن است سوختگی بر روی برگ گلها و یا میوههای داخل گلخانه رخ دهد. به همین علت لازم است که حتما از لوازم کنترل دما در این گلخانه استفاده کنید. نصب هواکش مناسب و سیرکوله در گلخانههای پلی اتیلنی از واجبات به شمار میرود.
پوشش فایبرگلاس گلخانه
پوشش فایبرگلاس گلخانه ماده دیگری است که برای ساخت پوشش گلخانه میتواند مورد استفاده قرار گیرد. قیمت تمام شده فایبرگلاس از پوشش شیشهای کمتر و در مقایسه با پوشش پلاستیکی بالاتر است. فایبرگلاس در مقایسه با پوشش شیشهای استحکام بالاتری دارد و در شرایط آب و هوایی مختلف قابل استفاده است.
کدام نوع پوشش گلخانه ای از همه مناسب تر است؟
سوالی که در آخر باقی میماند و ذهن اکثر گلخانه داران را به خود در گیر کرده است، این است که کدام نوع پوشش گلخانهای از همه مناسب تر است؟ فرض کنید که؛ شما میخواهید، یک محافظ برای گلخانه خود انتخاب کنید که از گلخانه شما محافظت کند، این لباسی که تن گلخانه خود میخواهید بپوشانید، مناسب هر فصل یا مکانی نیست و متناسب با فصول سال و تغییر آب و هوایی، مجبورید که، این جامه رو از تن گلخانه خود بیرون بیاورید و جامه ای نو بر تن گلخانه خود بپوشانید.
هر یک از پوشش ها مزایا و معایب خود را دارد و متناسب باشرایط جغرافیایی، یک نوع پوشش از گلخانه استفاده میشود. اما فقط یک مشکل در اینجا وجود دارد، آن هم این است که در بیشتر مکان هایی که گلخانه خود را بنا میکنید، شرایط آب و هوایی و شرایط احتمالی ممکن است تغییر کند و یا پیامد هایی به وجود آید. باتوجه به این شرایط پوششی که ما به شما پیشنهاد میکنیم، پوشش پلی اتیلن گلخانه ای است و بهترین آن نایلون گلخانه است.
مزایای استفاده از پوشش نایلونی در گلخانه
به عنوان اولین مزایای استفاده از نایلون در گلخانه باید به موضوع مقرون به صرفه بودن آن اشاره کرد. پوششهای نایلونی را میتوان بر روی اسکلت دائمی گلخانه و یا بر روی اسکتهای سبکتر به کار برد. بنابراین اگر از نایلون برای پوشش گلخانه استفاده کنید، میتوانید با هزینهای بسیار مناسب یک محیط استاندارد و اصولی برای پرورش محصولات داشته باشید. همچنین نایلون های گلخانهای با استفاده از افزودنی هایی که به آنها اضافه میشود، قابلیت های ویژه ای پیدا میکند که در قالب این متن نمیگنجد. همین مزایایی که در صدی از آن توسط افزودنی ها به نایلون به دست میآید خود این نایلون های گلخانه ای را به چند نوع از نایلون های گلخانهای تقسیم میکند.
- پوشش فیلم نایلونی مقاوم دربرابر سموم شیمیایی
- ضد شبنم آنتی فاگ
- آنتی ویروس
- آنتی اکسیدان
- عرضها و ضخامت های مختلف
- استحکام و پاییداری
- حفظ گرمای درون فضای گلخانه وکنترل دما به استفاده از این نایلون ها
- و…
این موارد نام برده شده تعداد کمی از قابلیت های یک نایلون مناسب برای گلخانه است که تولید کنندههای معتبری این فیلم های پلی اتیلنی را تولید کرده و گلخانه داران از آن استفاده میکنند. مزایای و کاربرد این فیلم های پلی اتیلنی برای گلخانه داران از اهمیت ویژه ای برخورد دار است. حالا زمان آن است که برخی از این مزایا رو باهم بررسی کنیم، برای مثال:
اضافه کردن افزودنی IR – مادون قرمز به پوشش فیلم پلی اتیلن گلخانه
یکی از مزایای فیلم های نایلونی قابلیت اضافه کردن افزودنی هایی مثل افزودنی IR یامادون قرمز در نایلون گلخانه است. از مهمترین مزایای استفاده از افزودنی IR میتوان به محافظت گیاه در برابر یخزدگی در فصلهای سرد و بهویژه در مناطق کویری، کاهش مصرف سوخت گلخانه، افزایش بازدهی و کیفیت محصول و … اشاره کرد. بهطور کلی افزودنی IR یکی از مهمترین ویژگیهای نایلون گلخانهای است.
اضافه کردن افزودنی یو وی یا UV به پوشش فیلم پلی اتیلن گلخانه
یکی دیگر از این مزایا اضافه کردن افزودنی آنتی یو وی یا anti uv به پوشش پلی اتیلنی فیلم گلخانه است. باید توجه داشت باشید که معمولا اگر افزودنی خاصی به نایلون گلخانه خود، اضافه نمیکنید؛ حتما این افزودنی را به پوشش گلخانه خود برای محافظت از گیاهان و محصولات داخل گلخانه اضافه کنید. افزودنی آنتی یو وی در نایلون گلخانه باعث، حفاظت گیاهان در برابر اشعه فرابنفش محافظت شوند، از طرفی این افزودنی طول عمر پوشش گلخانه را در برابر نور خورشید افزایش میدهد. در کل این افزودنی تحت هر شرایط محیطی و جغرافیایی میتواند برای پوشش گلخانه شما ضروری باشد.
اضافه کردن افزودنی آنتی فاگ یا ضدمه به پوشش فیلم پلی اتیلن گلخانه
بعضی از مکانهایی که تصمیم به احداث گلخانه در آن را میگیرید، یا در آنجا رطوبت وجود دارد و یا هر عواملی که ممکن است باعث آن چیزی شود که گسترش قطرات شبنم روی سطح نایلون گلخانه شما میشود، تفاوت کشش سطحی آب لا پلیمر ناقطبی نایلون است. در گذر زمان این قطرات شبنم افزایش پیدا میکنند و پس از مدتی تمام سطح نایلون را تحت پوشش خود در میآورند. این مسئله موجب میشود که نور خورشید از محیط بیرون گلخانه به خوبی به داخل آن نرسد. نایلون گلخانه ضدمه برای حل این مشکل مورد استفاده قرار میگیرد. با افزودنی مستربچ ضد شبنم به مواد اولیه تولید نایلون؛ نایلون ضدمه یا ضدبخار پدید میآیدو مشکل تشکیل قطرات شبنم روی نایلون برای همیشه برطرف میشود.
اضافه کردن افزودنی EVA به پوشش فیلم پلی اتیلن گلخانه
افزودنی EVA در نایلون گلخانه قدرت برتری است که با استفاده از پلیمرهای مخصوص با مقاومت بالا ساخته میشود که ایمنی بیشتری را در مناطقی با وزش باد شدید ایجاد میکند و یا از نظر اقتصادی میتواند بسیار قابل توجه باشد زیرا میتوان آنها را با ضخامت کمتر از نایلونهای معمولی تولید کرد در حالی که میتواند استحکام یکسانی را با نایلون های ضخیم حفظ کند و یا حتی بیشتر از نایلون های ضخیم استحکام داشته باشد.
استفاده از افزودنی آنتی ویروس در نایلون گلخانه باعث میشود که از رشد و تکثیر حشرات، بیماریها و آفتها و همچنین سیاه شدن گلبرگها در محیط گلخانه جلوگیری کند. این افزودنی درواقع یکی از سریعترین افزودنیها برای میکروب کشی به حساب میآید و از آن بسیار در محصولات پلاستیکی استفاده میشود. مزیت دیگری که افزودنی ضد ویروس دارد این است که از آن در محصولات پلاستیکی استفاده میشود تا جلوی رشد میکروبهایی مثل جلبکها، قارچها، مخمرها و باکتریها را بگیرد.
پوشش گلخانه ای دولایه
امروزه در اغلب گلخانه ها با استفاده از پوشش پلاستیکی دو لایه، تا 40% در مصرف سوخت صرفه جویی می شود. در این نوع پوشش، دو لایه پلاستیک بر روی یکدیگر قرار می گیرند و توسط بالشتکی از هوای فشرده از یکدیگر جدا می شوند. یکی از پوشش های پلاستیکی دولایه ای مناسب برای این کار، پلی اتیلن هایی هستند که طول آنها به اندازه طول گلخانه و عرض آنها به اندازه ای است که قوس هر واحد از گلخانه را به صورت کامل تحت پوشش قرار دهد. این صفحات، در دو طرف جانبی گلخانه های تونلی به زمین متصل می شوند اما نباید بر روی سقف گلخانه محکم شوند بلکه بایستی به طول چند سانتیمتر بر روی هم قرار بگیرند و در قسمت های انتهایی گلخانه محکم شوند.
نتیجه گیری در باره انواع پوشش گلخانه
در این مطلب به انواع پوشش گلخانه و همچنین مزایا و معایب هر کدام اشاره کردیم. معرفی پوشش های متنوع گلخانه صرفا جهت آشنایی شما با پوشش گلخانه بود همانطور که گفته شد، پوشش گلخانه؛ مانند: جامه یا لباسی است که جهت محافظت از گلخانه به تن گلخانه پوشانده میشود. هریک از این محافظ ها کاربرد و ویژگی های خود را در جاهای مناسب دارد. با توجه به این موضوع لازم است تا شرایط محصول و محیط خود را در نظر بگیرید تا بتوانید با بررسی ویژگیهای هر پوشش، بهترین پوشش برای محصول مد نظر و شرایط آب و هوایی منطقه مورد نظرتان را پیدا کنید.