معرفی سیستم‌های گرمایشی گلخانه

احتمالاً شما هم‌ تا به حال وارد محیط‌های گلخانه‌ای شده‌اید و از نزدیک شرایط ویژه آن‌ها را دیده‌اید. این شرايط ویژه شامل دمای مناسب، تهویه مناسب، رطوبت، نور و … است. برای این که بتوان این شرايط را ایجاد کرد نیاز به استفاده از یک سری دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی برای گلخانه است. برای گرمایش گلخانه خانگی نیز می‌توان از برخی انواع سیستم گرمایش گلخانه‌ استفاده کرد. در این مقاله به مباحث مربوط به گرمایش گلخانه‌ پرداخته شده است. بنابراین توصیه می‌شود تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

سیستم گرمایش گلخانه ‌ای چیست؟

برای این که با سیستم‌های گلخانه‌ای بیشتر آشنا شوید؛ ابتدا لازم است یک سری مفهوم و نکات مربوط به گرمایش گلخانه را بهتر درک کنید. در زیر به بعضی از آن‌ها اشاره‌ای مختصر شده است.

اثر گلخانه ‌ای

پدیده‌ دریافت پرتوهای با طول موج‌های کوتاه و در نتیجه پخش کردن همين پرتوها با طول موج‌های بلند را اثر گلخانه‌ای می‌گویند. در شرایط ایده‌آل و معمولی، بخش مهمی از گرمایش گلخانه خانگی توسط همین اثر تاًمین می‌شود. در حالی که در مورد گلخانه‌های بزرگ، تنها با  استفاده از این خاصیت، گرمایش گلخانه فراهم نمی‌شود و نیاز به استفاده از یکی از انواع سیستم‌ گرمایشی به ویژه در فصل‌های سرد سال است‌.

عوامل موثر در انتخاب سیستم گرمایش گلخانه

چندین عامل مهم در انتخاب سیستم گرمایشی مناسب یک گلخانه تاثیر دارد. این عوامل عبارتند از:

• مساحت گلخانه
• نوع جنس پوشش دهی گلخانه
• منطقه محل استقرار گلخانه
• میزان هدر رفتن گرما

سیستم گرمایش گلخانه خانگی

سیستم گرمایش گلخانه خانگی به سیستمی گفته می‌شود که برای گرم کردن فضای داخل گلخانه‌های کوچک منزل استفاده می‌شود. این سیستم‌ها معمولاً شامل اجزای زیر هستند:

• بخاری برقی یا گازی
• لوله‌ها و رادیاتورهای گرمایشی
• ترموستات:
• پنکه
• عایق‌بندی

با در نظر گرفتن موارد بالا می‌توان یکی از انواع سیستم گرمایشی گلخانه را انتخاب کرد.

ویژگی سیستم گرمایش گلخانه

یک دستگاه گرمایشی گلخانه، باید بتواند دمای داخل نایلون گلخانه را در فصول خیلی سرد سال هم گرم نگه دارد. یک مورد دیگر این که، سیستم پخش هوای گرم در گلخانه باید به صورتی باشد که دما در همه نقاط گلخانه یکسان باشد تا گیاهان گلخانه‌ای آسیب نبینند و رشد خوبی داشته باشند. این ویژگی‌ها در مورد دستگاه گرمایش گلخانه خانگی نیز باید صدق کند و ربطی به کوچکی یا بزرگی مساحت گلخانه مورد نظر ندارد.

انواع سیستم گرمایش گلخانه

دستگاه‌های مختص گرمایش گلخانه‌ها از راه‌های مختلفی، منبع انرژی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. بعضی از آن‌ها از طریق نیروی برق، این انرژی را تامین می‌کنند. برخی دیگر از منابع دیگری مانند گازوئیل، گاز و … استفاده می‌کنند. به طور کلی گرمایش گلخانه‌ای به دو صورت مرکزی یا موضعي انجام می‌شود که در زیر به توضیح هر یک پرداخته شده است.

سیستم مرکزی

طریقه گرمادهی در این روش به این صورت است که بخار آب یا آب داغ حاصل از یک یا چند دیگ بخار، از طریق یک سری لوله به نقاط مختلف گلخانه منتقل می‌شود. این نوع منبع حرارتی با توجه به هزینه بالايی که دارد، برای گلخانه‌های با مساحت بالا به کار می‌رود و برای گرمایش گلخانه خانگی مناسب نیست. سیستم گرمایشی مرکزی شامل دو روش آب گرم و بخار آب داغ است که در این نوع سیستم گرمادهی، هنگامی که دمای آب یک درجه سانتیگراد کم شود، به اندازه یک کالری گرما آزاد می‌کند.

روش آب گرم در سیستم گرمایشی مرکزی

روش آب گرم یک روش معمول و کاربردی در اکثر گلخانه‌ها است. برای اجرای گرمادهی در سیستم آب گرم مرکزی باید اصول و قواعدی را رعایت کرد که به برخی از آن‌ها در زیر اشاره شده است.

• دمای آب گرم موردنظر تقریبا 82 درجه سانتی‌گراد باشد، به طوری که دمای هوای گلخانه در قسمت ورودی باید به 95 درجه سانتی‌گراد برسد.
• مقدار آب مصرفی در این روش نسبتاً زیاد است.
• نیاز به یک پمپ آب برای به جریان اندازی آب
• این روش همچنین به فشار بالایی در حدود یک کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع نیاز دارد.
• نیاز به استفاده از لوله‌های آب‌رسانی زیاد
• به‌صرفه‌تر بودن نسبت به روش بخار آب داغ

با رعایت نکات بالا، روش آب گرم به راحتی اجرا می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز این روش این است که در صورت از کار افتادن دیگ بخار، دمای گلخانه تا ساعت‌ها گرم باقی می‌ماند.

روش بخار آب داغ در سیستم گرمایشی مرکزی

استفاده از بخار آب داغ، در گرم کردن گلخانه‌ها نیز یکی دیگر از انواع سیستم‌ گرمایش گلخانه به روش مرکزی است. در این روش، دمای آب باید تا 100 درجه سانتی‌گراد بالا برود سپس بخار شود. بعد از تبخیر شدن، آب با فشار وارد لوله‌های پخش کننده می‌شود. بعد از این که بخار آب سرد شد، آب به وسیله پمپ به مخزن دوباره برگردانده می‌شود تا برای بار دوم گرم شود و فرآیند قبلی تکرار شود. این روش نسبت به روش آب گرم، نیاز به آب کمتری دارد و هزينه‌هاي راه‌اندازی آن نسبت به روش قبلی کمتر است. یکی از معایب این روش این است که در صورت قطع جریان بخار آب، لوله‌ها فوراً سرد می‌شوند و حرارت و دمای گلخانه سریعاً کاهش می‌یابد.

ویژگی روش بخار آب

روش بخار آب دارای ویژگی‌های متعددی است که بسیاری از گلخانه‌ داران ترجیح می‌دهند از این روش برای سیستم گرمایش گلخانه خود استفاده کنند. برخی از این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌شود.

• این روش بیشتر مورد استفاده برای گلخانه‌های به مساحت 1500 متر مربع به بالا است.
• مقدار آب مصرفی در این روش نسبت به روش آب داغ کمتر است.
• دیگ بخار مورد استفاده در این روش کوچک‌تر است.
• این روش به احتیاط و مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد.
• این سیستم می‌تواند مورد استفاده گلخانه‌های تک واحدی نیز قرار بگیرد.

در واقع می‌توان گفت روش بخار آب، شبیه به رادیاتور اتومبیل است که هوای سرد را وارد موتور اتومبیل می‌کند و هوای گرم حاصل شده را در سراسر محیط اتومبیل پخش می‌کند.

سیستم حرارت موضعی

این روش گرمادهی، بیشتر مناسب برای گرمایش گلخانه خانگی است. روش کار در این سیستم به این طریق است که بخاری‌هایی در مکان‌های مختلف گلخانه قرار داده می‌شوند. به طوری که هر بخاری فقط، قادر به گرم کردن محیط اطراف خود است. هزینه‌های خرید بخاری در این روش نسبت به روش قبلی مناسب‌تر است. بخاری‌هایی که در این روش به کار گرفته می‌شوند، خود شامل دو نوع تراکمی و کنوکسیونی یا همرفتی هستند. در زیر در مورد هرکدام توضیح می‌دهیم.

بخاری های تراکمی

در بخاری‌های تراکمی، ورود و خروج هوا به دو صورت عمودی و افقی انجام می‌شود. این بخاری‌ها دارای نوعی مخزن دو جداره هستند. یک طرف مخزن دارای مشعل و در طرف دیگر آن پنکه تعبیه شده است. پنکه باعث می‌شود که هوای گلخانه به داخل محفظه وارد شود و بعد از گرم شدن، از قسمت دیگر با فشار زیاد خارج شود.

بخاری ‌های عمودی

در این بخاری‌ها، هوا به صورت عمودی از محفظه دوجداره بیرون می‌آید. به این صورت که ابتدا هوا از اطراف گلخانه به داخل کشيده می‌شود و پس از اینکه گرم شد؛ به طرف پایین و کف گلخانه می‌رود. ارتفاع این بخاری‌ها در حدود دو متر یا بیشتر است و به فاصله عرض گلخانه از یکدیگر فاصله دارند. از معایب استفاده از بخاری‌های عمودی در سیستم گرمایش گلخانه، اختلاف دما بین فضای بالا و پایین گلخانه و در نتیجه خشکی بیش از حد خاک است.

بخاری ‌های افقی

بخاری‌های افقی یکی دیگر از انواع سیستم‌ گرمایشی گلخانه است. این بخاری، مناسب گرمایش گلخانه خانگی و با مساحت کم است. هزینه نصب و راه‌اندازي این بخاری‌ها از نوع عمودی کمتر است. در این سیستم گرمایشی دود برخاسته از بخاری، توسط لوله‌های دودکش از گلخانه خارج می‌شود. ارتفاع بخاری‌های افقی نسبت به نوع عمودی کمتر است.

بخاری‌ های همرفتی

بخاری‌های همرفتی نسبت به دیگر انواع بخاری‌ها ارزان‌تر هستند. منبع انرژی در این بخاری‌ها چوب، زغال‌سنگ، نفت و گاز است. دودکش‌ها در بخاری‌های همرفتی، گرما را از بخارهای داخل لوله، به درون گلخانه منتقل می‌کند. زانوها در این بخاری با نوار نسوز و ضد آتش عایق‌بندی شده است.

قیمت سیستم گرمایشی گلخانه

سیستم‌های بسیاری جهت گرم کردن گلخانه وجود دارد که در این مقاله مطرح شدند. قیمت سیستم گرمایشی گلخانه به عوامل بسیار زیادی وابسته است. از جمله این عوامل، جنس موتور و برند این سیستم‌ها است. برای مثال موتورهای چینی کیفیت پایین تر و قیمت مناسب‌تری دارند این در حالی است که موتورهای ژاپنی و آلمانی قیمت و کیفیت بالاتری دارند. بنابراین علاوه بر کیفیت و برند موتور، توان موتور نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

طراحی سیستم گرمایش گلخانه

جمع ‌بندي

یکی از موضوعات مهم در رابطه با امور گلخانه داری، تهیه یک سیستم مناسب برای گرمایش گلخانه است. در این مقاله تا جایی که امکان داشت به معرفی و بررسی انواع سیستم گرمایشی گلخانه پرداخته شد. به طور کلی سیستم گرمایشی گلخانه به دو روش مرکزی و موضعي قابل اجرا است. هر کدام از این روش‌ها، ابزار و تجهیزات مربوط به خود را نیاز دارند. روش‌های گفته شده تا حدودی در مورد گرمایش گلخانه خانگی نیز صدق می‌کند.

در پایان امیدواریم تا حدودی توانسته باشیم رضایت شما مخاطبان عزیز را در این زمینه جلب کرده باشیم.