خاک به عنوان یکی از منابع مهم در صنعت کشاورزی همیشه در معرض عوامل طبیعی و انسانی آسیبزا است که موجب میشود تا خاک دچار فرسایش شود. یکی از راهحلها برای جلوگیری از فرسایش خاک، استفاده از مالچ طبیعی و یا مالچ مصنوعی است. مالچ به پوشش نرم، سبک و انعطاف پذیر سطح خاک گفته میشود که انواع گوناگونی دارد. از انواع مالچ طبیعی میتوان به کاه، خاک برگ، خاک اره، ورقههای پلاستیکی و… اشاره کرد. این پوشش خاک و ریشه گیاهان کشت شده را از عوامل طبیعی و انسانی مانند باران، برف، یخبندان، تبخیر و… حفظ کرده و علاوه بر ایجاد محیطی سالم برای خاک، راندمان محصول را نیز بالاتر میبرد. در ادامهی این مطلب به شرح کاربرد مالچ طبیعی و بررسی انواع مالچها خواهیم پرداخت.
انواع مالچ طبیعی و مصنوعی
همان طور که گفتیم مالچها انواع طبیعی و مصنوعی دارند. استفاده از هر کدام از این مالچها میتواند مزایا و معایب خودش را داشته باشد. برای آنکه بتوانید یک مالچ مناسب را برای زمین کشاورزی خود انتخاب کنید باید کاربرد مالچ طبیعی و مصنوعی را بدانید و همچنین درباره انواع آنها اطلاعاتی را بدانید که در ادامهی این بند به شرح آنها خواهیم پرداخت.
انواع مالچ طبیعی
تمام مالچهای طبیعی از برگ یا چوب گیاهان به وجود میآیند. این مالچها سلامت خاک را تا حد زیادی حفظ میکنند و از طرفی منابع مهم معدنی و آلی را در اختیار گیاه قرار میدهند تا بهتر رشد کنند. از انواع مالچهای طبیعی میتوان به خاک اره که از چوب تراشیده شده به دست میآید، بقایای گیاهانی مانند علفهای هرز شده و سایر گیاهان خشک شده، لاش برگها، پوست گیاهان، شاخسار و کاه و کلش اشاره کرد. مهمترین کاربرد مالچ طبیعی حفظ منابع مورد نیاز گیاه کشت شده است.
انواع مالچ مصنوعی
مالچهای مصنوعی انواعی از مالچ هستند که توسط انسان و دستگاههای صنعتی تولید میگردند. دوام این مالچها از انواع مالچ طبیعی بسیار بیشتر است. این پوششها از سلوفان ساخته میشوند که نوعی ماده پلاستیکی برپایهی گیاهی است. از انواع مالچهای مصنوعی میتوان به فویلهای فلزی، خرده لاستیکها، پلاستیکها، انواع کاغذ، پشم شیشه و فیبرها اشاره کرد.
کاربرد مالچ طبیعی در کشاورزی
تا اینجا متوجه شدیم که مالچ چیست و انواع آن کدام است. اما الان زمان آن است که با کاربرد مالچ طبیعی بیشتر آشنا شوید. جهت دستیابی به عملکرد بهینه و راندمان بالاتر در مناطق خشک و نیمه خشک کشورمان، از روشهای نوین آبیاری استفاده میکنند. چرا که استفاده از روشهای نوین باعث افزایش قابل توجه و چشمگیر بازده مصرف آب در صنعت کشاورزی میشود. متخصصان در حوزه کشاورزی فناوریهای جدیدی را برای کاهش مصرف منابع آب و خاک به کار میگیرند که یکی از آنها استفاده از مالچطبیعی است.
استفاده از انواع مالچ در صنایع کشاورزی موجب میشود تا رطوبت خاک کمتر تبخیر شود و شرایط رشد بهینه را حفظ کند. استفاده از انواع مالچ طبیعی رشد گیاهان هرز را کاهش میدهد و در مواردی کاملا حذف میکند. یکی از کاربردهای مالچ طبیعی حفظ زه کشی خاک منطقه است. استفاده از این مالچها سبب میشود تا رطوبت هوا و محیط رشد افزایش یابد و از انتقال املاح به سطح خاک جلوگیری شود. از طرفی استفاده از مالچ باعث میشود تمام عملیاتهای کشاورزی یعنی کاشت، داشت و برداشت بسیار راحتتر انجام شود.
هنگام استفاده از این پوشش خاکی عناصر و مواد آلی موجود در آن به تدریج به خاک انتقال پیدا کرده و محیط غنیتری برای مصرف گیاه فراهم میسازند. از طرفی در حفظ پایداری میکرو ارگانیسمهای مفید در خاک کمک میکنند. همان طور که در بند ابتدایی گفته شد، از فرسایش خاک در اثر بارندگی و سایر عوامل طبیعی نیز جلوگیری میکنند. در بسیاری از مناطق خشک، زمستانهای سردی در انتظار گیاهان است، استفاده از مالچ باعث میشود تا گیاهان خود را از یخ زدگی حفظ کنند و علی رغم این موضوع هوادهی به خاک بسیار راحت خواهد بود.
کاربرد مالچ طبیعی در استفادههای بلند مدت
اگر قصد دارید از مالچها در بازههای بلند مدت استفاده کنید بهتر است نکاتی را مد نظر داشته باشید. نکته اول این است که زمان مناسب برای قرار دادن مالچ روی سطح خاک را انتخاب کنید. اگر قصد دارید از مالچ برای حفاظت از خاک در سرمای زمستان استفاده کنید باید مالچ را اواخر پاییز روی خاک قرار دهید. برای جلوگیری از آسیب اشعه خورشید در تابستان نیز بهتر است مالچ در اواسط بهار روی سطح خاک قرار داده شود. اگر قصد دارید از مالچ برا باغ استفاده کنید باید آن را طوری روی خاک قرار دهید که از تنه درخت و یا درختچه دور باشد تا بتواند سفت و سخت شود. چه از مالچ طبیعی استفاده کنید و چه از مالچ مصنوعی، باید به صورت یکنواخت و با ضخامت یکسان روی خاک قرار گیرد در غیر این صورت شاهد رویش علف هرز در قسمتهای کم ضخامت خواهید بود.
در این مطلب به ارائه نکاتی درباره کاربرد مالچ طبیعی و انواع مالچ طبیعی پرداختیم. اگر قصد خرید انواع مالچهای طبیعی و مصنوعی را دارید میتوانید با آگاهی به دست آمده را حت تر مالچ طبیعی خود را از فروشگاههای معتبر تهیه کنید اما اگر قصد خرید مالچ پلاستیکی را دارید میتوانید آن را از کیهان پلاستیک تهیه کنید.