میزان گرمایش و سرمایش گلخانه یکی از مهم‌ترین جنبه‌های نگهداری گلخانه است. در روزهای گرم تابستان، بیشتر گلخانه ها برای کنترل دمای هوا به چند خنک‌کننده احتیاج دارند. از طرفی در طول ماه‌های سرد، برای این‌که دمای گلخانه سرد نشود، گلخانه ها از وسایل گرمایشی استفاده می‌کنند. قبل از خرید هر گونه تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، یک گلخانه‌دار باید از نزدیک فضای گلخانه خود را بررسی کرده و چند محاسبه انجام دهد. با این محاسبه‌ها و یک بررسی مختصر، این اطمینان حاصل می‌شود که وسایل گرمایشی و سرمایشی به میزان لازم برای فضای گلخانه فراهم شده است و محاسبه سیستم گرمایش و سرمایش گلخانه تحت کنترل است. با ما همرا باشید تا در این مقاله بیشتر به بررسی میزان دمای گلخانه بپردازیم.
سیستم سرمایش گلخانه / تهویه
موثرترین راه برای سیستم سرمایش گلخانه ها استفاده از یک فن قدرتمند است. یک فن قدرتمند، هوای تازه را به طور دائم به داخل گلخانه می‌کِشد. هوای خنک‌تر، از خارج به همراه یک اثر تبخیری طبیعی، به خنک شدن گلخانه کمک می‌کند. حتی اگر گلخانه به‌طور منفعلانه و بی‌اختیار خنک شود (فقط از طریق هواکش‌ها)، در واقع یک سیستم تهویه‌ای قدرتمند به‌طور خاص هوای گلخانه را ۱۰ درجه خنک‌تر می‌سازد.
برای اطمینان از این‌که قدرت خنک‌کنندگی کافی وجود دارد، یک گلخانه‌دار باید فن مورد نیاز برای فضای گلخانه را اندازه‌گیری کند. به‌طور ایده‌آل، هوای گلخانه باید در مدت ۱تا۲ دقیقه تعویض شود. فن‌ها با CFM یا فوت مکعب در دقیقه درجه‌بندی می‌شوند. یک روش ساده برای تعیین CFM، ضرب طول در عرض و در ارتفاع دیواره گلخانه است که در زیر نشان داده شده است:
محاسبه CFM
طول گلخانه × عرض گلخانه × ارتفاع دیواره CFM = ( فوت مکعب از حجم هوا در هر دقیقه) مسلما، این محاسبه دقیق فوت مکعب گلخانه نیست زیرا شیب سقف و غیره را در نظر نمی‌گیرد. با این حال، این اندازه‌گیری به حد کافی دقیق است که اندازه یک فن قدرتمند برای گلخانه را مشخص کند. هنگامی که یک پرورش دهنده،CFM مورد نیاز را محاسبه کرد می‌تواند برای پیدا کردن یک فن مناسب با این معیارها شروع به کار کند. به عنوان مثال یک گلخانه که ۲۰ فوت طول، ۱۰ فوت پهنا و ۱۰ فوت ارتفاع دیواره دارد، CFM پیشنهادی ۲۰۰۰ را خواهد داشت. (۲۰۰۰ = ۱۰ × ۱۰ × ۲۰ ). این گلخانه‌دار باید یک فن با حداقل درجه بندی CFM 2000 برای سیستم سرمایش گلخانه خود خریداری کند.
سیستم‌های گرمایشی گلخانه
یک گلخانه‌دار که قصد دارد گلخانه خود را با گاز یا برق گرم کند، ابتدا باید اندازه بخاری را تعیین کند. بهترین راه برای تعیین این مسئله این است که بدانید چه تعداد BTU (واحد انرژی) برای گرم کردن گلخانه لازم است. این کار با محاسبه مساحت سطح و کف گلخانه انجام می‌شود. به عبارت دیگر، دیوار و مساحت سطح سقف. به یاد داشته باشید که مساحت سقف، به دلیل داشتن شیب، معادل مساحت کف نخواهد بود.
در واقع مساحت سقف از اندازه سطح کف بیشتر است. پس از تعیین اندازه کل مربع در معرض سیستم گرمایش، تولیدکننده باید حداکثر درجه حرارت مورد نظر را در زمستان (دمایی که تولیدکننده می‌خواهد گلخانه در ماه‌های زمستان کار کند) و حداقل دما را در خارج از گلخانه تعیین کند. به یاد داشته باشید هنگام تعیین دما واقع بین باشید. به عبارت دیگر محاسبه‌هایتان را بر پایه درجه حرارت متوسط قرار دهید نه بر اساس درجه حرارت بالا.
محاسبه BTU زمانی تمام می‌شود که کل مساحت سطح و کف گلخانه را در اختلاف بین دمای مورد نظر و حداقل دمای خارج ضرب کنید و سپس آن عدد را بر مقدار R (میزان اتلاف گرما) پوشش گلخانه تقسیم کنید. مهم است هنگام محاسبه BTU مورد نیاز، به یاد داشته باشید که بخاری‌های گازی کارایی 80 درصد دارند، درحالی‌که بخاری‌های برقی با کارایی ۱۰۰ درصد کار می‌کنند. به عبارت دیگر، یک پرورش دهنده باید در محاسبه خود بازده کمتری را در نظر بگیرد یا این‌که باید میزان بازدهی BTU بخاری گازی را پیدا کند (که در حال حاضر بازده ۸۰ درصد را در نظر می‌گیرد.)
فرمول زیر برای محاسبه BTU مورد نیاز است:
محاسبه BTU
در اینجا مقادیرR، برای برخی پوشش‌های گلخانه ای که معمولا استفاده می‌شوند، آورده شده است:
مواد مقدار R
- پلی اتیلن تک لایه 85/0
- شیشه – صفحه تک 1/0
- پلی اتیلن 5 لایه 5/1
- پلی کربنات – ۸ میلی دو لایه 1/7
- پلی کربنات – ۸ میلی متر سه لایه 2/1
- شیشه – دو جداره 2/3
اگرچه ممکن است تمام این مقادیر R در مقایسه با یک خانه یا ساختمان تجاری کم به نظر برسد، اما در مقایسه این مواد با یکدیگر تفاوت قابل توجهی وجود دارد. به عنوان مثال یک گلخانه با صفحه شیشه‌ای تک همانند یک گلخانه با پلی کربنات سه لایه، هر دو به BTUهای دو برابر احتیاج دارند. به عبارت دیگر، هنگامی که با یکدیگر مقایسه می‌شوند، مقادیر R این مواد کاملا قابل توجه است. با چند محاسبه ساده، هرگلخانه‌داری می‌تواند فن خنک‌کننده و بخاری مناسب اندازه گلخانه خود را تعیین کند. گلخانه هایی که دارای تجهیزات گرمایش و سرمایش به اندازه مناسب هستند، نه تنها فصل رشد را افزایش می‌دهند بلکه به طور موثری دمای گلخانه را کنترل می‌کنند.
ویژگی سیستم‌های گرمایشی گلخانه
حرارت مورد نیاز را حتی در سردترین شب سال تأمین کند.
حرارت را در سرتاسر گلخانه به صورت یکنواخت پخش کند تا باعث کاهش بیماری ها، رشد مناسب گیاه و افزایش کارایی حرارت شود.
عوامل موثر در انتخاب سیستم‌های گرمایشی گلخانه
- مساحت گلخانه
- هدر رفت گرما
- نوع پوشش گلخانه
- منطقه‌ای که گلخانه در آن ساخته شده
تاثیر جنس گلخانه در دمای داخل و بیرون
یک از مواردی که در بعضی از مکان‌ها همیشه مورد بحث واقع می‌گیرد مکان هایی است که از نظر جغرافیایی معمولا دارای آب‌وهوای سرد، همراه با بارش سنگین برف و باد همراه است. فراهم کردن، دمای مناسب برای این گونه گلخانه‌ها کار دشواری است. یکی از این راه حل‌ها، ایجاد یک گلخانه مقاوم در برابر برف و باد است. جنس یک گلخانه مقاوم به شما این امکان را می‌دهد که از گلخانه خود، دربرابر باد و برف شدید، محافظت کنید و دمای داخل را با توجه به فرمول های بالا کنترل و محاسبه کنید. 
کلام آخر
در این مقاله به بررسی و راهنمایی محاسبه میزان انرژی گرمایش و سرمایش مورد نیاز گلخانه شما پرداخته شد، همچنین با سیستم هایی که مناسب کنترل دمای گلخانه شما هستد هم آشنا شدید. با استفاده از چند فرمول ساده و با در نظر گرفتن چند نکته می‌توانید، میزان گرمایش و سرمایش، محیط داخلی گلخانه خود را محاسبه و کنترل کنید.